کلیدهای حفاظتی (Circuit Breakers) در تابلو برق صنعتی: حافظه ایمنی تجهیزات برق
تجهیزات برق صنعتی، بدون شک، قلب و روح هر فرآیند تولید و توزیع برق در محیط‌های صنعتی هستند. از دیگر سو، کلیدهای حفاظتی یا Circuit Breakers (CBs) نقش بسیار حیاتی را در این تجهیزات و توزیع برق ایفا می‌کنند. این کلیدها در مواجهه با شرایط غیرمعمولی یا افتراق‌جزئی در مدارهای برقی به مدیریت امنیت تجهیزات و کارکنان کمک می‌کنند. در این مقاله، به معرفی کلیدهای حفاظتی، نحوه عملکرد آنها، و اهمیت آنها در تابلو برق صنعتی می‌پردازیم.
تعریف کلیدهای حفاظتی (Circuit Breakers)
کلیدهای حفاظتی، معمولاً به صورت سه‌پل (Three-Pole) یا یک‌پل (Single-Pole) در تابلو برق صنعتی نصب می‌شوند و وظیفه قطع و وصل مدارهای برقی را دارند. این کلیدها در مواقع اضطراری یا وقوع خطایی که می‌تواند به خطر تجهیزات یا کارکنان بیافتد، مدارها را به صورت سریع قطع می‌کنند. آنها عمدتاً برای محافظت از مدارها و تجهیزات در مقابل جریان‌های بیش از حد (اضافه جریان)، اتصال های کوتاه (Short-Circuits)، و اختلال های جانبی استفاده می‌شوند.
اهمیت کلیدهای حفاظتی در تابلو برق صنعتی
کلیدهای حفاظتی در تابلو برق صنعتی به عنوان عاملی اساسی در افزایش ایمنی تجهیزات و کارکنان عمل می‌کنند. آنها از وقوع خطراتی مانند آتش‌سوزی، برق‌گرفتگی، و خرابی‌های جدی در تجهیزات جلوگیری می‌کنند. همچنین به مدیران تابلو برق اطلاعات دقیقی از وضعیت مدارها و جریان‌ها ارائه می‌دهند.
نحوه عملکرد کلیدهای حفاظتی
کلیدهای حفاظتی در دو حالت عمده وظیفه انجام می‌دهند: باز (Open) و بسته (Closed). در حالت بسته، مدار برقی از طریق کلید حفاظتی به صورت معمولی جریان را منتقل می‌کند و تجهیزات کار می‌کنند. اما در مواقع اضطراری یا ایجاد اختلال، کلید حفاظتی به حالت باز تغییر می‌کند و جریان بلافاصله قطع می‌شود، این عملکرد به عنوان "قطع اضطراری" شناخته می‌شود. این عمل تا زمانی که خطر برطرف نشده باشد، ادامه خواهد داشت.
انواع کلیدهای حفاظتی
کلیدهای حفاظتی در تابلو برق صنعتی در مدل‌ها و اندازه‌های مختلف موجودند. سه نوع پرکاربرد کلیدهای حفاظتی عبارتند از:
کلیدهای حفاظتی اتوماتیک (Molded Case Circuit Breakers - MCCBs): این نوع کلیدها به صورت اتوماتیک عمل می‌کنند و معمولاً برای محافظت از مدارهای ضعیف و تجهیزات انتهای خط استفاده می‌شوند.
کلیدهای حفاظتی مینیاتوری (Miniature Circuit Breakers - MCBs): این نوع کلیدها به عنوان قطع کننده حفاظتی در مدارهای مسکونی و کوچک و یا صنعتی ( انتعای خظ ) استفاده می‌شوند و معمولاً در محافظت از دستگاه‌های الکتریکی خانگی یا صنعتی کوچک به کار می‌روند.
کلیدهای حفاظتی هوایی (Air Circuit Breaker ) : این نوع کلید حفاظتی معمولا از نظر ظرفیت و همچنین سایز از دومدل دیگر بزرگ تر است . به صورت کلی در دو تیپ ثابت ( فیکس ) و کشویی تولید می شود و از 800 آمپر تا 6300 برای فشار ضعیف پر کاربرد است.
خلاصه و نتیجه‌گیری
کلیدهای حفاظتی یکی از اجزای بسیار مهم و حیاتی در تابلو برق صنعتی هستند. عملکرد آنها در تامین ایمنی تجهیزات و کارکنان بسیار پر اهمیت است. انواع مختلف کلیدهای حفاظتی در تابلو برق صنعتی به کار می‌روند و هر کدام وظایف خاص خود را دارند. تجهیز و نگهداری صحیح این کلیدها از اهمیت بسیاری برخوردار است تا عملکرد بهینه تابلو برق صنعتی حفظ شود و خطرات احتمالی کاهش یابند. به همین دلیل، اطلاعات کافی و تجربه لازم برای مدیریت این کلیدها امری بسیار ضرور است.
تیم زاوش الکتریک
